Indonesisch eten steeds populairder: 'Door eten leer je die cultuur beter kennen' (2025)

REGIO - Eind dit jaar verschijnt een boek over Indonesische chef-koks, waarin ook Den Haag en omgeving een belangrijke rol spelen. Het is nu nog druk in voorbereiding, nadat een crowdfunding erg succesvol verliep. Door verder te kijken dan nasi rames en saté ajam, komen mensen veel meer te weten over de Indonesische cultuur, is de bedoeling.

Den Haag is zeker geen onbekend terrein voor Helena Smit, schrijfster van het boek. Zij is van huis uit voedingskundige/diëtist en begeleidde vooral mensen met een niet-Nederlandse achtergrond. 'In andere culturen is de waarde van eten veel belangrijker dan voor de gemiddelde Nederlandse cliënt', zegt ze.

Smit (haar moeder is Indonesisch, haar vader Nederlands) is tijdens corona begonnen met het organiseren van zogenoemde 'Indofoodtours' in Den Haag. 'Dan gaan we langs verschillende restaurants en toko's in Den Haag.'

'De eigenaren vertellen hun verhalen en we eten hun gerechten. Zo vertellen we over de relatie tussen Indonesië en Nederland.' Dat is ook precies ook de bedoeling van het boek, dat ze samen met historica Yulia Pattopang aan het schrijven is.

'Yulia weet natuurlijk veel van geschiedenis, vooral over de koloniale geschiedenis. Ze is ook programmamanager bij het Indisch Herinneringscentrum in Den Haag, in Museum Sophiahof.' Beide dames bleken eigenlijk al langer met hetzelfde idee rond te lopen, voor een dergelijk boek.

'We zijn nog druk aan het schrijven', vertelt Smit. 'We hebben net deze week een crowdfunding afgerond. We hadden 15.000 euro nodig, het zijn er ruim 17.500 geworden', glundert ze. 'Twintig procent van de deelnemers heeft het boek ook al in de voorverkoop gekocht. Dus de eerste tweehonderd boeken zijn al verkocht.'

Er wordt door beiden al ruim een jaar aan het boek gewerkt. 'Het gaat dus over de geschiedenis via het verhaal van Indonesische chefs. Van vijftien van hen maken we een portret, ook letterlijk.' Helaas kan ze nog geen foto's laten zien. 'Die zijn nog in de maak.'

Het gaat om allemaal chefs die bekend zijn in de Indonesische gemeenschap. 'Zoals Naufal Fernandez en zijn moeder Nungky Fernandez. Zij hebben The Martabak House. Eerst stonden ze alleen op festivals zoals de Tong Tong Fair, maar nu hebben ze hun eigen plek in de foodhall Minglemush in Den Haag, bij het centraal station.'

Martabak blijkt iets heel anders dan de gado gado of combinatieschotel die de meeste Nederlanders kennen.

'Het is een Indonesische snack. Je hebt een hartige variant, een soort gevulde pannenkoek met eieren en een gehaktmengsel vol specerijen. Een zoete variant, een hele dikke luchtige pannenkoek met margarine, kaas, hagelslag en nootjes.'

Een 'enorme caloriënbom', noemt zij dat lachend. 'Is iets typisch Indonesisch, echte streetfood.' Ook Surprapti Ochtman, eigenaresse van Waroeng Padang Lapek aan de Haagse Schoolstraat wordt geportretteerd.

'Dat is het eerste nasi padang-restaurant van Europa, dat iets meer dan vijf jaar geleden haar deuren opende. Nasi padang-restaurants vind je in Indonesië op bijna elke straathoek. Het is een van de bekende streekkeukens uit de keuken van Sumatra.'

Daar zit ook de verschuiving, van de traditionele Indische restaurants, waar het eten is aangepast aan de Nederlandse smaak en ingrediënten en het Indonesische eten. Smit: 'Het zijn allemaal regionale keukens. Dé Indonesische keuken bestaat niet. Net als bij de Italiaanse of Chinese keuken, het is allemaal streekgebonden.'

Die Indonesische keuken wordt steeds populairder in Nederland, zegt Smit. Het is 'hot', om niet te zeggen, 'pedis'.

Opnieuw lijken Den Haag en omgeving, net als eerder in de geschiedenis het epicentrum van culinair Indisch Nederland. Het eerste Indische restaurant van Nederland, Tampat Senang, zat tenslotte ook in Den Haag.

De schrijfster noemt de huidige, nieuwe restaurants zo op. 'Berempah, van Reza Permadi. In de Zoutmanstraat. Naast chef is hij een bekende YouTuber onder de naam Reza in Holland waar hij Indonesische recepten maakt en diverse Indonesische restaurants in Nederland bezoekt.'

'Of denk aan chef Budy Cahyono van restaurant Pak Camat, in Voorschoten. Onder andere bekend om zijn iga bakar, gekruide runderribben van de bbq.' Al deze chefs komen straks in het boek te staan, dat 'Makanalogie' gaat heten. Logisch, want 'makan' betekent 'eten' in het bahasa Indonesia, de taal van Indonesië.

Wie nu al trek heeft gekregen, moet nog even geduld hebben. Het boek komt eind november uit, in een oplage van duizend stuks. Behalve foto's en verhalen, zal ook elke chef het recept van een eigen 'signature dish' delen.

'We hopen dat ze bij een groot publiek bekend gaan worden. Want we zien dat steeds meer mensen buiten de Indonesische gemeenschap geïnteresseerd zijn in de Indonesische keuken. Maar dat mag wat ons betreft nog wel meer.'

Opmerkelijk is dat veel mensen die bijdroegen aan de crowdfunding aangaven geen Indo-achtergrond te hebben. 'Heel leuk om dat terug te lezen in de reacties', zegt Smit. 'Hopelijk maakt dit boek mensen nieuwsgierig naar alles wat de Indonesische keuken nog meer te bieden heeft, voorbij de klassiekers die we al kennen.'

Trek gekregen in meer verhalen over horeca en eten? Lees ze in ons dossier Food